In mijn onophoudelijke drang om tijdschriften, boeken en het internet af te speuren naar bijzondere objecten en interieurs, doe je soms geheel onverwachte ontdekkingen. Beter gezegd: opeens kan een geheel nieuwe wereld zich voor je openen en tot een passie worden. Misschien had ik ze al honderden keren onbewust gezien, maar een tijdje geleden drong opeens tot me door hoe prachtig batikstempels zijn. Waarom zie je dat niet eerder, waarom herken je dat niet meteen? Blijkbaar moet er toch een basis zijn, een vruchtbare bodem, waarin het zien en de belangstelling wortel kan schieten. Ik denk zelf dat de boeken van Axel Vervoordt over toevallige schoonheid en wabisabi voor mij die voedingsbodem waren.
Batikstempels dus. Batikken een ‘resisttechniek’, waarbij hete was op een stof wordt gebracht. De gebatikte stof wordt vervolgens in een verfbad gedompeld. De verf hecht zich niet op de plekken waar de was zit en zo ontstaan patronen en kleuren, de batikstoffen. Over de gehele wereld zijn batiktechnieken toegepast, van Latijns-Amerika tot het Verre Oosten, maar wij kennen vooral de batikstoffen van Java. Je kon de was via een heel klein trechtertje in patronen gieten of met de kwast opbrengen, maar een bijzondere techniek is het stempelen van de stof met koperen of houten stempels. In ons land was de kunstzinnige invloed vanuit Nederlands-Indië erg groot. Rond 1900 werd het batikken vanuit de overzeese gebieden geïntroduceerd en verheven tot een echte kunstvorm. De techniek en de artistieke mogelijkheden sloten heel goed aan bij de esthetiek van de Art Nouveau, de Jugendstil-periode. Bekende ontwerpers als C.A. Lion Cachet, G.W. Dijsselhof en Chris Lebeau vervaardigden innovatieve kunstenaarsbatiks.
Naast de prachtige batikstoffen, zijn er natuurlijk ook de batikstempels. Vanuit mijn belangstelling voor abstract-geometrische en Zero-kunst zag ik opeens de schoonheid van de stempels. De meeste stempels hebben florale motieven, maar de abstracte blokken zijn het meest intrigerend. Ik laat op de foto een kleine collectie zien. Hoe een plotseling ‘zien’ kan uitgroeien tot een passie.